เรียนภาษาไทย-ติวO-NETสังคม : พายุสุริยะคืออะไร

พายุสุริยะคืออะไร และจะเกิดขึ้นปีใน 2012 หรือไม่

พายุสุริยะ- พายุสุริยะ คือ อะไร
- ผลกระทบของการเกิดพายุสุริยะ
- การคาดการณ์ล่วงหน้าว่าจะเกิดพายุสุริยะ

          พายุสุริยะไม่เคยทำลายสิ่งปลูกสร้าง หรือทำลายผู้คนให้ล้มตายหรือบาดเจ็บ อาจจะกระทบทางด้านเศรษฐกิจบ้าง พายุสุริยะจะเกิดขึ้นบ่อยครั้งในช่วงที่มีจุดมืดจำนวนมากบนดวงอาทิตย์ พายุสุริยะมักจะเกิดขึ้นในกลุ่มจุดมืดของดวงอาทิตย์

          สรุปว่า พายุสุริยะเป็นการระเบิดเป็นครั้งเป็นคราว ที่เกิดจากการต่อใหม่ของสนามแม่เหล็ก ในทางฟิสิกส์เรารู้ว่าจะต้องอนุรักษ์พลังงาน จะเปลี่ยนรูปของพลังงาน คือ เปลี่ยนรูปจากพลังงานแม่เหล็กมาเป็นพลังงานความร้อน ซึ่งเรียกว่าการปะทุ

          แสดงให้เห็นการขยายภาพของสนามแม่เหล็กกลุ่มหนึ่ง แปรรูปจากพลังงานแม่เหล็กเป็นพลังงานจลน์ ในภาพนี้มีอุปกรณ์ที่ถ่ายภาพดวงอาทิตย์จากอวกาศ  จะเห็นว่ามีก้อนขนาดใหญ่ออกมาจากด้านข้างดวงอาทิตย์ แต่มวลน้อยกว่ามาก  เป็นพลาสมาที่จาง แต่มีความหนาแน่นมากกว่าและมีความเร็วมากกว่าลมสุริยะปกติ ลองจินตนาการว่าหากก้อนมวลนี้มาปะทะกับโลกของเรา

          โลกและสนามแม่เหล็กโลก ลมสุริยะจากดวงอาทิตย์ที่อยู่ทางซ้ายมือ จะบีบสนามแม่เหล็กโลก เหตุการณ์นี้จะเกิดขึ้นปกติทุกวัน และขณะโลกหมุนรอบตัวเอง จะมีสนามแม่เหล็กในแต่ละลักษณะ แต่เมื่อมีพายุสุริยะ จะมีก้อนมวลออกมา Coronal Mass Ejection  (CME)  เข้ามาปะทะกับสนามแม่เหล็กโลก บีบสนามแม่เหล็กเข้ามา และมองใกล้ดวงอาทิตย์ มีอนุภาคค้างไว้ตามสนามแม่เหล็กของโลกตามธรรมชาติ เรียกว่าแถบรังสี และเมื่อสนามแม่เหล็กบีบเข้ามา อนุภาคเหล่านี้จะเข้ามาชนบรรยากาศโลก ใกล้ขั้วโลกที่สนามแม่เหล็กเข้าไป เมื่ออนุภาคชนกับบรรยากาศจะทำให้มีแสงสวยงามเกิดขึ้น ที่เรียกว่า Aurora (แสงเหนือแสงใต้)

          ถ้ามองจากพื้นโลกขึ้นไปบนท้องฟ้า จะเห็นแสงออโรร่า เมื่อมีพายุสุริยะแรงเป็นพิเศษ เราสามารถเห็นแสงออโรร่าได้ เช่น ที่ประเทศแคนาดา และหากพายุสุริยะแรงมาก แสงออโรร่าจะลงมาถึง ทางตอนใต้ของสหรัฐ แต่ประเทศไทยไม่สามารถเห็นแสงออโรร่าได้ เนื่องจากเส้นสิ้นสุดสนามแม่เหล็กพอดี

          พายุสุริยะจะเกิดขึ้นบ่อยเมื่อมีจุดมืดมากในดวงอาทิตย์ บางครั้งเกิดทุกวัน หรือเกิดบ่อยครั้งต่อวัน แล้วแต่ความสนใจของนักวิทยาศาสตร์ ว่าจะศึกษาพายุสุริยะที่เกิดขึ้นตามปกติ หรือพายุสุริยะที่รุนแรงมาก หากพายุที่รุนแรงมากจะมีทุกขนาด แต่รุนแรงมากๆ จะมีเพียงไม่กี่ครั้งต่อวัฏจักร 11 ปี

           การเกิดพายุสุริยะ นอกจากทำให้เกิดแสงสวยงาม ออโรร่าแล้ว หากมีระดับความรุนแรงมากทำให้มีผลกระทบทางเศรษฐกิจของมนุษย์ ผลกระทบโดยตรง คือ สภาพอวกาศ Space Weather เหมือนกับสภาพอากาศตรงที่พยากรณ์ยากและเกี่ยวข้องกับพายุ  แต่เป็นพายุที่ดวงอาทิตย์  เกิดขึ้นในอวกาศใกล้โลก

          เรามีการศึกษาวิจัยในประเทศไทย คือ พายุสุริยะหรือการระเบิดที่ผิวดวงอาทิตย์ สามารถเร่งอนุภาคธรรมดา ให้มีพลังงานสูง จนกลายเป็นอนุภาครังสีคอสมิก รังสีคอสมิกเป็นอนุภาคพลังงานสูง หรือรังสีแกมมา ที่มาจากนอกโลกที่เคลื่อนที่ในอวกาศ

          พายุสุริยะ สามารถเร่งอนุภาคพลังงานธรรมดาให้เป็นอนุภาคพลังงานสูง เรียกว่า อนุภาคพลังงานสูงจากดวงอาทิตย์  Solar Energetic Particles  (SEP)  ซึ่งสามารถเคลื่อนที่มาถึงโลกเราได้ จะมีผลกระทบต่อความปลอดภัยของนักบินอวกาศ ทุกวันนี้นักบินอวกาศอยู่ภายใต้สนามแม่เหล็กโลก แต่หากออกจากสนามแม่เหล็กโลก แล้วเกิดพายุสุริยะในช่วงที่ออกจากสนามแม่เหล็กโลก  จะเสี่ยงต่อการได้รับกัมมันตภาพรังสี ก่อให้เกิดโรคมะเร็งได้

          ผลกระทบอีกอย่างคือ ผลกระทบกับดาวเทียม อนุภาคพลังงานสูงเหล่านี้ สามารถชนกับแผงโซลาเซลล์หรืออิเลกทรอนิกส์ที่ควบคุมดาวเทียม  บางครั้งอาจทำให้บนพื้นโลกไม่สามารถสื่อสารกับดาวเทียมได้ ข้อมูลอาจจะสูญหาย ใช้งานไม่ได้ ดาวเทียมสื่อสารจะมีมูลค่าสูง หากจะให้ปลอดภัยควรปิดการใช้งานในขณะที่มีพายุสุริยะ จะทำให้เสียหายน้อยลง บางครั้งมีผลกระทบต่อชั้นบรรยากาศไอโอโนสเฟียร์ เช่น การสื่อสารทางคลื่นวิทยุ  ดังนั้น ทางทหารเรือและทหารอากาศในสหรัฐ จะมีผลต่อการสื่อสารกับเรือหรือเครื่องบิน การทหารสหรัฐฯ จึงสนใจทุ่มเทงบประมาณศึกษาและวิจัย เกี่ยวกับดวงอาทิตย์และพายุสุริยะ

          ผลกระทบกับโลกอีกอย่างหนึ่ง เมื่อบีบสนามแม่เหล็กโลก หากเรียนฟิสิกส์ระดับมัธยมจะทราบว่า สนามแม่เหล็กที่เปลี่ยนแปลงต่อเวลา ทำให้มีสนามไฟฟ้า หรือแรงขับเคลื่อนไฟฟ้า ทำให้หม้อแปลงพังที่โรงปั่นไฟฟ้า หม้อแปลงอาจจะมีมูลค่าสูง เคยมีหม้อแปลงพังเมื่อเกิดพายุสุริยะ หากเรามีระบบการจ่ายไฟฟ้าที่มีความสลับซับซ้อนมากขึ้น อาจจะมีผลกระทบมากขึ้น

พายุสุริยะจะเกิดขึ้นปีใน 2012 หรือไม่

          ในช่วงปี 2011-2014 จะเป็นช่วงเวลาที่เกิดจุดมืดจำนวนมากในดวงอาทิตย์ จึงคาดว่าน่าจะเกิดพายุสุริยะอย่างแน่นอน คงมีทุกวัน แต่จะรุนแรงมากน้อยเพียงใด ไม่สามารถคาดการณ์ได้ แต่ไม่มีบ่งบอกได้ว่าจะต้องเกิดในปีใดเป็นพิเศษ

หากมีพายุสุริยะต้องมีการรับมืออย่างไรบ้าง
          คนบนพื้นผิวโลกจะไม่ได้รับผลกระทบใดๆ พายุสุริยะไม่มีผลต่อสิ่งปลูกสร้างบนโลก ไม่ได้ทำให้คนบาดเจ็บหรือตาย

หากมีพายุสุริยะ จะมีผลกระทบต่อหน่วยงานต่อไปนี้ มากที่สุด
          - บริษัทการบิน หากทราบล่วงหน้าว่าจะมีพายุสุริยะ จะมีการเตือนภัยรังสี ให้สายการบินต่างๆ ทราบ เพราะหากเวลาที่มีพายุสุริยะ จะมีสารกัมมันตรังสี (แต่ที่ผ่านมาไม่มีรายงานว่ามีผลกระทบต่อผู้โดยสารบนเครื่องบิน) ดังนั้นเมื่อทราบว่าจะมีพายุสุริยะเกิดขึ้น นักบินควรหลีกเลี่ยงการบินผ่านบริเวณขั้วโลก  ให้บินอ้อมไป อาจต้องเสียค่าใช้จ่ายด้านเชื้อเพลิงมากขึ้น แต่ปลอดภัยจากสารกัมมันตรังสีมากกว่า
          - โรงผลิตกระแสไฟฟ้า อาจจะต้องเตรียมการในเรื่องการจ่ายกระแสไฟฟ้า หากเกิดภาวะไฟฟ้าดับ
          - บริษัทดาวเทียม ไม่ควรจะใช้งานในช่วงนั้นๆ  อาจจะช่วยเรื่องแผงโซลาร์เซลล์ได้บ้าง (หากปิดการใช้งานในช่วงเวลาที่มีพายุสุริยะ จะช่วยให้ระบบเสียหายน้อยลง)
          - นักบินอวกาศ หากอยู่นอกสนามแม่เหล็กโลก จะมีโอกาสได้รับสารกัมมันตรังสี  ซึ่งจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพของนักบินอวกาศ

 ที่มาจาก : vcharkarn.com

---